ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ

01.01.1780  Ο Συνεταιρισμός των Αμπελακίων. Από τα μέσα του 18^ου αιώνα λειτουργούσαν στην κοινότητα των Αμπελακίων της Λάρισας πέντε μικρές αλλά πρωτοπόρες συνεταιριστικές οικιακές βιοτεχνίες κατασκευής και βαφής νημάτων που ονομάζονταν «Συντροφίες». Σκοπός τους ήταν να βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση των μετόχων αλλά και όλων των κατοίκων και να διευρυνθούν οι εμπορικές δραστηριότητές τους με οργανωμένο τρόπο στοχεύοντας στον ευρωπαϊκό χώρο. Το 1778 η πρωτοβουλία των κατοίκων των Αμπελακίων συστηματοποιείται και εκσυγχρονίζονται οι εγκαταστάσεις τους με την ένωση των πέντε «συντροφιών» και τη δημιουργία σε συνεργατική βάση της «Κοινής Συντροφίας και Αδελφότητας των Αμπελακίων» στην οποία πιά μετείχαν και άλλες κοινότητες της κοιλάδας των Τεμπών. Το γεγονός έδωσε τεράστια ώθηση στον συνεταιρισμό με αποτέλεσμα να οργανωθεί ένα μεγάλο δίκτυο με υποκαταστήματα της Αδελφότητας στη Βιέννη, στο Λονδίνο, στο ΄Αμστερνταμ, στην Τεργέστη, στη Δρέσδη, στη Λειψία, στην Οδησσό και στην Κωνσταντινούπολη.                                                                                                      Την Πρωτοχρονιά του 1780 οι προοδευτικοί και ανήσυχοι κάτοικοι των  Αμπελακίων συγκροτούν με Καταστατικό τον πρώτο Συνεταιρισμό στην Ελλάδα με πλατιά λαϊκή συμμετοχή και υψηλούς στόχους. Το Καταστατικό της «Συντροφίας» συντάχθηκε μέσα από διάφανες διαδικασίες και ψηφίστηκε ομόφωνα απ΄όλους τους κατοίκους, παραγωγούς και έμπορους νημάτων που μετείχαν ισότιμα και με ίσους όρους και δικαιώματα στον συνεταιρισμό. Η «Συντροφία» των Αμπελακίων διοικούνταν από επτά εκλεγμένους συνεταίρους, ενώ στο εξωτερικό υπήρχαν άλλοι τέσσερις, επίσης εκλεγμένοι αντιπρόσωποι, για επαφές με μεγάλους εμπορικούς οίκους. Χαρακτηριστικά στο κείμενο του Καταστατικού μεταξύ άλλων αναφέρεται:                                                                 «…΄Οθεν και ημείς οι ευρισκόμενοι πραγματευταί και τεχνίται των νημάτων της Πολιτείας ταύτης Αμπελακίων επιθυμούντες το παν ημών εις τον ακρογωνιαίον λίθον εν ονόματι αυτού του δεσπότου Χριστού αποφασίσαμεν να ανακαινίσωμεν και να συγκροτήσωμεμν πάλιν την κοινήν ημών συντροφίαν και αδελφότητα ανακαλούντες τα αρχαία ήθη ημών και τιθέντες κοινήν τράπεζαν και εν υψηλώ κηρύγματι καλούντες κάθε αδελφόν ημών, δια να έλθη και να απολαύση της τραπέζης και αδελφότητος…»                                                                                                                              (Σημ. Ο Συνεταιρισμός των Αμπελακίων άρχισε να παρακμάζει βαθμιαία από το 1808 και ολοκληρώθηκε η παρακμή του το 1820 με την Ελληνική Επανάσταση που άλλαξε τα δεδομένα στο χώρο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στη Βαλκανική και ιδιαίτερα στο χώρο της Ελλάδας. ΄Άλλες αιτίες ήταν η βαριά φορολογία από την Πύλη και τις κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών, οι λεηλασίες και επιδρομές των στρατιωτικών σωμάτων του Αλή πασά στην κοινότητα, ο μεγάλος ανταγωνισμός με την γοργά αναπτυσσόμενη αγγλική νηματουργία, η απώλεια μεγάλων κεφαλαίων από τράπεζες της Βιέννης που πτώχευσαν και από εσωτερικές έριδες και αντιθέσεις μεταξύ των εταίρων του Συνεταιρισμού)