Αρχιτέκτονας-Συγγραφέας

ΒΙΒΛΙΑ ΥΠΟ ΕΚΔΟΣΗ

΄΄ΑΡΜΑΓΕΔΔΩΝ : Το ντόμινο της Καταστροφής" 
                                                                                                                                                               Η έσχατη Κρίση της ζωής


(Οικολογικό μυθιστόρημα υπό έκδοση. Πληροφορίες Π.Δικαιωμάτων:
http://www.oaliterary.com


Περίληψη :

     Στις αρχές του Μάη του 1992 μια μεγάλη παρέα διακεκριμένων επιστημόνων απ΄όλο τον κόσμο , φίλοι και γνωστοί από τα φοιτητικά τους χρόνια , βρέθηκαν τυχαία – ίσως και σκόπιμα – στο Παρίσι με αφορμή κάποιες εκδηλώσεις και συνέδρια που οργάνωνε εκεί η ΟΥΝΕΣΚΟ που έχει ως έδρα της τη Γαλλική πρωτεύουσα .

Την ίδια περίοδο στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας άρχιζε υπό την αιγίδα του ΟΗΕ η μεγάλη Διάσκεψη με θέμα την προστασία του Περιβάλλοντος και τη σωτηρία της Γης  στην οποία μετείχαν εκπρόσωποι από 178 χώρες από όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη της Γης .


Το περιβαλλοντικό πρόβλημα στον πλανήτη είχε ήδη λάβει τεράστιες διαστάσεις και οι ειδικοί επιστήμονες , ανήσυχοι για τον μέλλον της ανθρωπότητας και ολόκληρου του πλανήτη , έκαναν λόγο ότι ο κόσμος οδηγείται γοργά στην «ΣΤ΄ κρίση της ζωής» αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για το Περιβάλλον και την Κλιματική Αλλαγή …                                                  
Εκείνες τις ημέρες , σε ένα καφέ  στο  «βουλεβάρτο» Σαιν Ζερμαίν , γνωστό στην παρέα των φίλων επιστημόνων από τα φοιτητικά τους χρόνια και την φοιτητική εξέγερση του «Μάη του ΄68» , όπου και οι περισσότεροι μετείχαν δυναμικά στα οδοφράγματα , αποφασίστηκε να συγκροτηθεί η «Ομάδα της 6ης ημέρας» με στόχο να αγωνιστεί για την επίλυση του  μεγάλου  περιβαλλοντικού  προβλήματος  μακριά από επιρροές και εξαρτήσεις …                                                             

Από τη δράση της Ομάδας τα επόμενα χρόνια προέκυψε για μια ακόμα φορά  πως τίποτα δεν χαρίζεται και όλα κατακτώνται με σκληρούς και επίμονους αγώνες …
       
Στο βιβλίο περιγράφεται με στοιχεία και ντοκουμέντα το παγκόσμιο Οικολογικό Κίνημα από τη σκοτεινή περίοδο του χιτλερικού «Οικοφασισμού» ως το κίνημα της «Κοινωνικής οικολογίας» και την «Πράσινη ανάπτυξη» των ημερών μας .



Προδημοσίευση

Κεφάλαιο

 Οικονομική  κρίση , φτώχεια και περιβάλλον



  Καθώς η συνάντηση των μελών και φίλων της «Ομάδας της 6ης ημέρας» πλησιάζει στο τέλος , ένα από τα πλέον σοβαρά θέματα που απασχολούν την ανθρωπότητα , αυτό της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης , εξετάζεται από έναν διαπρεπή οικονομολόγο με έντονη παρουσία στα παγκόσμια «φόρα» που εξετάζουν και αναλύουν τα αίτια και τις επιπτώσεις του μεγάλου αυτού προβλήματος .

 Ενός προβλήματος του οποίου οι συνέπειες και επιπτώσεις έγιναν ήδη οδυνηρές στις  ΗΠΑ , στην Ευρώπη και προπαντός στις  φτωχές χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου πολλές από τις οποίες δοκιμάζονται σκληρά από λιμό , συνέπεια και αυτό της ανερμάτιστης και αλλοπρόσαλλης παγκόσμιας πολιτικής όπου κυριαρχούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα .

Οι παριστάμενοι στην αίθουσα , προερχόμενοι από διάφορες χώρες όλων των ηπείρων της Γης , παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον την εισήγηση του γνωστού οικονομολόγου με προφανή  επιθυμία να διαπιστώσουν το μέγεθος του σύνθετου αυτού προβλήματος και τις δυνατότητες που υπάρχουν για το ξεπέρασμά του στο μέλλον .

            Ο εισηγητής ξεκινώντας με μία σύντομη αναδρομή στο παρελθόν ήταν αποφασισμένος να παρουσιάσει ολόκληρη την αλήθεια γιατί γνωρίζει πως στο «κλείσιμο» της συνάντησης που θα γίνει αμέσως στη συνέχεια , θα πρέπει να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα .
Από τις προοπτικές που διαμορφώνονται  μάλιστα θα εξαρτηθεί ακόμα και αυτή η συνέχιση της δράσης της «Ομάδας της 6ης ημέρας» η οποία άρχισε να αντιμετωπίζει σοβαρά λειτουργικά προβλήματα κυρίως από  αδυναμία των μελών της να καλύψουν εξ ιδίων βασικές δαπάνες μετακινήσεων  ώστε να παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στο χώρο σε ολόκληρο τον πλανήτη λαμβάνοντας μέρος σε συνέδρια και διασκέψεις .

           Τα λόγια του εισηγητή ήταν για τους λόγους αυτούς απαλλαγμένα από ωραιοποιήσεις και εξωραϊσμούς αφού αυτό που είχε αξία στην ομιλία του ήταν ακριβώς η ψυχρή και αντικειμενική αλήθεια και μόνον η αλήθεια . Στην οικονομία άλλωστε δεν έχει θέση άλλου είδους συμπεριφορά και προσέγγιση για να έχει ο λόγος χρησιμότητα και αξία…
Με αυτές τις σκέψεις ο οικονομολόγος είπε τα εξής :     

           Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 , που επιδείνωσε  σε μεγάλο βαθμό  τη θλιβερή εικόνα που επικρατούσε ήδη στον πλανήτη στον τομέα των τροφίμων , της ενέργειας και του περιβάλλοντος , δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας για  σύντομη  χρονικά  έξοδο προς την ομαλότητα και την ανάπτυξη που θα έδινε  τη δυνατότητα να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και συστηματικά τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα της ανθρωπότητας που έχουν συσσωρευτεί τα τελευταία χρόνια μεταξύ των οποίων και το οξυμένο ήδη  πρόβλημα του περιβάλλοντος .

΄Αλλωστε  αποδείχθηκε  πως  το μέγα πρόβλημα του  περιβάλλοντος  συνδέεται άμεσα με την οικονομία και την ανάπτυξη άρα η περιβαλλοντική κρίση συνδέεται με την οικονομική κρίση που ταλανίζει πια ολόκληρο τον κόσμο .
         Αν και αποτελεί «σχήμα οξύμωρο» είναι γεγονός ότι οι μεγάλες οικονομικές κρίσεις στον κόσμο έλαβαν χώρα κατά περίεργο τρόπο ως «κεραυνός εν αιθρία» , ξαφνικά και απρόσμενα , σε περιόδους μάλιστα μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης και καταναλωτικής ευδαιμονίας .


 Κάτω όμως από τις συνθήκες αυτές βρισκόταν η αλήθεια η οποία αποκαλύφθηκε στη συνέχεια με την ραγδαία κρίση της οικονομίας στην Αμερική και σε ολόκληρο τον κόσμο . Όπως το 1929  με το «κραχ» στη Wall Street , το ίδιο συνέβη και το 2008 αποδεικνύοντας ότι η υπερβολική ευφορία , η απληστία των κερδοσκόπων , ο μεγάλος δανεισμός των επενδυτών και των επιχειρήσεων αλλά και οι αδυναμίες το χρηματοπιστωτικού  συστήματος, υπήρξαν οι αιτίες οι οποίες  προκάλεσαν και πάλι την καταστροφή της οικονομίας σε όλο τον κόσμο καθώς δεν υπήρξε κάποιος αποτελεσματικός και δημοκρατικός μηχανισμός ελέγχου της όλης κατάστασης που θα απέτρεπε την εξέλιξη αυτή χωρίς να ανακόψει την ανάπτυξη και την πρόοδο .


Αν η παγκόσμια οικονομική κρίση ήταν ένα μονοδιάστατο «οικονομικό» φαινόμενο ίσως να ήταν περιορισμένος ο αντίκτυπος και οι αντιδράσεις να περιορίζονταν στο «επίκεντρο» των οικονομικών δονήσεων και γεγονότων . Όμως στην αυγή του 21ου αιώνα τα δεδομένα που διαμόρφωσαν η νέα τεχνολογία , οι τάσεις της υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων και της αχαλίνωτης κερδοφορίας (και  κερδοσκοπίας) , η απατηλή μορφή της «ανάπτυξης»  και η κυριαρχία των πολυεθνικών εταιριών του απρόσωπου «κεφαλαίου» των λεγόμενων «ανοικτών αγορών» της παγκοσμιοποίησης , κατέστησαν το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης παγκόσμιο με άμεσες και οδυνηρές συνέπειες σε όλες τις χώρες και τους λαούς της Γης τόσο στο ανθρωπογενές όσο και στο  φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσονται οι ανθρώπινες κοινωνίες .
      

  Πάντως αν αναζητηθούν ομοιότητες της πρόσφατης οικονομικής κρίσης και αυτής του 1929 , ένα είναι βέβαιο : και στις δύο περιπτώσεις η κρίση είχε ως αφετηρία τις ΗΠΑ , τον «καταναλωτικό» αυτό παράδεισο όπου η εξασφάλιση του μέλλοντος θυσιάζεται στο βωμό της ευδαιμονίας  του παρόντος …
          Η «ειρηνική» δεκαετία του 1920 , αμέσως μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο , αποτέλεσε περίοδο μεγάλης ανάπτυξης για τις ΗΠΑ η οποία εκδηλώθηκε με εντυπωσιακή άνοδο της αμερικανικής χρηματιστηριακής αγοράς και των διαφόρων οικονομικών θεμελιωδών μεγεθών . ΄Ηταν η εποχή της μεγάλης βιομηχανοποίησης και της νέας τεχνολογίας που σηματοδότησε την περίοδο της ξέφρενης ευημερίας η οποία επηρέασε σημαντικά τις ανθρώπινες κοινωνίες αλλά και το περιβάλλον , φυσικό και ανθρωπογενές .

Η οικονομική άνθηση στις ΗΠΑ στη δεκαετία του ΄20 μεταφράστηκε σε άνοδο του δείκτη  Dow Jones στο Χρηματιστήριο της Wall Street της Νέας Υόρκης ο οποίος στο διάστημα 1921 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1929 εκτοξεύτηκε από τις 60 στις 400 μονάδες δημιουργώντας «στιγμιαίους» εκατομμυριούχους . 

Με αυτό το δεδομένο οι απλοί  Αμερικανοί πολίτες , μικροεπαγγελματίες και μικροεπενδυτές , χωρίς να ερευνούν τα οικονομικά δεδομένα και τις δυνατότητές τους , επένδυσαν τότε  τις καταθέσεις τους , τους μισθούς και τις συντάξεις τους , ακόμη και αυτά τα σπίτια τους , με την προσδοκία και την απατηλή βεβαιότητα όχι απλά του κέρδους αλλά του άμεσου πλουτισμού με συνοπτικές διαδικασίες . Το όλο «σύστημα» άλλωστε ενίσχυε με κάθε τρόπο αυτή την επιλογή . 

Το γεγονός όμως , όπως ήταν επόμενο , εκμεταλλεύτηκαν άμεσα εκατοντάδες απατεώνες οι οποίοι έσπευσαν να συστήσουν εταιρίες τις οποίες εισήγαγαν στη χρηματιστηριακή αγορά και άρχισαν να διακινούνται οι μετοχές τους χωρίς να υπάρχει πίσω τους κανένα αντίκρισμα .
Η  συντριπτική πλειοψηφία των επενδυτών είχε πεισθεί πως η «ανοδική» ήταν η μόνη κατεύθυνση του δείκτη Dow Jones . Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι υπήρχε η πιθανότητα  πτώσης του δείκτη και πολύ περισσότερο χρηματιστηριακού «κραχ» . Αφού διαμορφώθηκε αυτή η κατάσταση ήταν αδύνατο να ανακοπεί ή να αλλάξει και μάταια η Κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (FED) προσπάθησε καθυστερημένα και σπασμωδικά να ανακόψει ή να περιορίσει την υπερθέρμανση της αγοράς αυξάνοντας απανωτά τα επιτόκια  με σκοπό να συγκρατήσει την εκρηκτική άνοδο του Χρηματιστηρίου .

          Η χρηματιστηριακή «φούσκα» έσκασε στις 24 Οκτωβρίου 1929 , ημέρα Πέμπτη , ημέρα που έγινε έκτοτε γνωστή ως «Μαύρη Πέμπτη» (Black Thursday), κατά την οποία ο δείκτης Dow άρχισε να υποχωρεί σημαντικά  και με γοργούς ρυθμούς . Η κατάρρευση , το λεγόμενο «κραχ του 1929» (Crash of 1929) . συνετελέσθη στις 28 και 29 Οκτωβρίου και μέχρι το Νοέμβριο ο δείκτης του Χρηματιστηρίου της  Wall Street της Νέας Υόρκης βρέθηκε από τις 400  στις 145 μονάδες . 

Αποτέλεσμα ήταν περισσότερα από 16 δισ. δολάρια να αλλάξουν χέρια και να οδηγηθεί η αμερικανική  οικονομία ταχύτατα σε πλήρη ύφεση . Ακολούθησε  μεγάλη φτώχεια , αθρόες απολύσεις εργαζομένων , κλείσιμο χιλιάδων εργοστασίων και επιχειρήσεων και κατακόρυφη κοινωνική παρακμή και καθίζηση που συνοδεύτηκε με φαινόμενα βίας και έντονων διαμαρτυριών με εκτεταμένα επεισόδια . 

Τα γεγονότα συνοδεύτηκαν με απώλεια περιουσιών και κατάσχεση οικιών των άτυχων επενδυτών που βρέθηκαν από τα «παλάτια» της πρόσκαιρης ευδαιμονίας στο πεζοδρόμιο να αναζητούν τροφή και στέγη ως κοινοί επαίτες του υποκόσμου . Ακόμα πολλοί τραπεζίτες και χρηματιστές ωθήθηκαν στην αυτοκτονία κάτω από την κατάσταση απόγνωσης στην  οποία  είχαν περιέλθει από τις οδυνηρές εξελίξεις .

Η κρίση μεγιστοποιήθηκε και επιταχύνθηκε από το γεγονός ότι οι τράπεζες είχαν επενδύσει τις καταθέσεις τους στη χρηματιστηριακή αγορά και πολλές από αυτές έχασαν τα χρήματα των καταθετών οι οποίοι δεν πρόλαβαν να τα αποσύρουν . Περίπου 140 δισ. δολάρια καταθέσεων έγιναν «αέρας»  και 10.000 τράπεζες χρεοκόπησαν και έβαλαν λουκέτο ενώ 13 εκατ. αμερικανοί πολίτες βρέθηκαν κυριολεκτικά στο δρόμο . 

Το αμερικανικό αλλά και το διεθνές χρηματιστηριακό σύστημα είχε καταρρεύσει  με ολέθριες συνέπειες στις οικονομίες πολλών χωρών στον κόσμο που είχαν σχέση ή εξάρτηση με το δολάριο .  
           Οι οικονομικές κρίσεις των μετέπειτα δεκαετιών είχαν  πολλά κοινά χαρακτηριστικά και ομοιότητες με την χρηματοοικονομική κρίση του 1929 που είχε  ως αφετηρία τις χρηματιστηριακές  «φούσκες» . 

Το ίδιο ισχύει και με την οικονομική  κρίση του 2008 που εμφανίστηκε όχι τυχαία ή συμπτωματικά παράλληλα ή συγχρόνως με την παγκόσμια κρίση στα τρόφιμα και στο περιβάλλον . Και αυτή η οικονομική κρίση ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και απλώθηκε με ταχύτητα σε ολόκληρο τον κόσμο συντελούντων στην εξάπλωση αυτή και του συστήματος της «παγκοσμιοποίησης» και των λεγόμενων «ανοικτών αγορών» της νεοφιλελεύθερης οικονομίας που εφαρμόστηκε τις τελευταίες δεκαετίες . Ακόμα συνέτεινε και η  μη ύπαρξη του «αντίπαλου δέους» της τέως Σοβιετικής ΄Ενωσης , υπάρχοντος όμως του «μεταλλαγμένου»  «καπιταλιστικού κομμουνισμού» της Κίνας .

 Και πάλι η υπερβολική καταναλωτική  ευφορία και ο υλικός ευδαιμονισμός , η σπατάλη αγαθών και πόρων , ο μεγάλος δανεισμός επενδυτών και επιχειρήσεων , η απληστία του πλούτου ,  η ασύστολη κερδοσκοπία , η κρίση της θεοποίησης της ίδιας της αυτορυθμιζόμενης αγοράς  και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές , οδήγησαν στην καταστροφή εκατομμύρια  ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και σε βαθιά οικονομική κρίση πολλές ανθούσες οικονομίες στον κόσμο .

 Με βάση υπολογισμούς και εκτιμήσεις έγκριτων παραγόντων της οικονομίας , η πρόσφατη οικονομική κρίση κόστισε ως το 2010 περίπου 10,3 τρισ. δολάρια , ποσό μυθώδες με το οποίο θα μπορούσαν κάλλιστα να αντιμετωπιστούν τα περισσότερα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που πιέζουν ασφυκτικά την ανθρωπότητα και τον κόσμο . Ανάμεσά τους ασφαλώς και τα περιβαλλοντικά προβλήματα που απειλούν την ανθρωπότητα και ολόκληρο τον πλανήτη .
             Το γεγονός ότι η οικονομική κρίση του 2008 αποτέλεσε «κεραυνό εν αιθρία» , παρόλο ότι είχαν γίνει φανερά τα συμπτώματα της παθογένειας του χρηματοπιστωτικού συστήματος ,  δημιουργεί πολλά ερωτηματικά για την ικανότητα πρόληψης και αντιμετώπισης από τους αρμόδιους φορείς και «ειδικούς» παρόμοιων θεμάτων που έχουν μεγάλες επιπτώσεις στην ανθρωπότητα αλλά και για την ειλικρίνεια των προθέσεων και πραγματικών τους στόχων .

 Απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι  λίγα χρόνια προηγούμενα όλα κινούνταν στους συνηθισμένους ρυθμούς όπου τα «δύσκολα» παρακάμπτονταν με ευκολία χωρίς καμιά ουσιαστική παρέμβαση ή αλλαγή πορείας . Χαρακτηριστικό είναι το περιεχόμενο ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 9.2.2005 όπου ενώ καταγράφονταν τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετώπιζε ο κόσμος το κείμενο έκλεινε  απλά με ευχές και στερεότυπες εκκλήσεις προς τη διεθνή κοινότητα για την αντιμετώπισή τους ( κείμενο Β6- 0092/2005) . Το κείμενο του ψηφίσματος εστιαζόταν στους παράγοντες φτώχεια , δίκαιη «παγκοσμιοποίηση» και  κλιματική αλλαγή , παράγοντες τους οποίους οι συντάκτες του θεωρούσαν ως τα σημαντικότερα θέματα που αντιμετώπιζε  ο κόσμος . 

Επισημαινόταν ακόμα και η σημασία των παραγόντων ειρήνη , υγεία , εκπαίδευση , εμπόριο , γεωργία και ανθρώπινα δικαιώματα . Από εκεί και πέρα όμως άρχιζαν τα συνηθισμένα  ευχολόγια και οι τυποποιημένες προτροπές και συστάσεις με τις αναγκαίες «ρεβεράντζες» προς τους «υπερατλαντικούς εταίρους» (δηλαδή τις ΗΠΑ) για στενές σχέσεις και συνεργασία για την εξασφάλιση της  «…μελλοντικής παγκόσμιας σταθερότητας» που όμως δεν ήλθε ποτέ …

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τη γνωστή «γλώσσα των Βρυξελλών» εκτίμησε ότι η «παγκοσμιοποίηση» του εμπορίου αποτελούσε με βεβαιότητα  που δεν επιδεχόταν καμία αμφισβήτηση , ένα απολύτως «θετικό φαινόμενο» που δεν μπορούσε να αγνοηθεί αλλά που θα έπρεπε  να ρυθμιστεί πιο …αποτελεσματικά (!) . Επίσης αποφαινόταν πως το «ευρωπαϊκό κοινωνικό πρότυπο» αποτελούσε το καλύτερο παράδειγμα που αποδείκνυε έμπρακτα , με παράδειγμα την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση , ότι είναι δυνατόν να συμφιλιωθεί η οικονομία της «ελεύθερης αγοράς» με την κοινωνική συνοχή . 

Και προχωρούσε ακόμα παραπέρα κάνοντας λόγο με φανερή αισιοδοξία για το μέλλον για «εμπιστοσύνη» προς τις  χρηματοπιστωτικές  αγορές της Ευρώπης αφού οι κεντρικές τράπεζες θα κρατούσαν με τις κατάλληλες παρεμβάσεις τους τον πληθωρισμό υπό έλεγχο . 

Γινόταν ακόμα  κάποια αναφορά στην κρίση στη Μέση Ανατολή χωρίς να αναλύονται τα αίτια που την προκάλεσαν , στην απειλή της τρομοκρατίας , στην αύξηση των τιμών του πετρελαίου  και στο «ασθενές» δολάριο , παράγοντες που δημιουργούσαν όλοι μαζί «κάποια» αβεβαιότητα στην παγκόσμια οικονομική κατάσταση . Ευτυχώς  που στο τέλος το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιδοκίμασε την στάση της Αμερικής «… για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της κλιματικής αλλαγής και της φτώχειας καθώς και της στέρησης στην Αφρική και , σχετικά με αυτό , θεωρεί ότι οι υπερατλαντικοί εταίροι χρειάζεται επίσης να συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας παγκόσμιας οικονομικής εταιρικής σχέσης που θα διευκολύνει την επίλυση της παγκόσμιας φτώχειας…»

Δηλαδή ωραία λόγια και εκφράσεις αλλά ουσία μηδέν την ίδια ώρα που η θύελλα της μεγάλης οικονομικής (και όχι μόνον) κρίσης είχε αρχίσει να πλήττει τις ΗΠΑ και κατ΄ επέκταση την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο …     
         Βασική διαφορά της κρίσης του 2008 από αυτή του 1929  ήταν ότι υπήρξε στις μέρες μας μία συντονισμένη και άμεση αντίδραση των οικονομικά ισχυρών κρατών και των κεντρικών τραπεζών τους με σκοπό να στηριχθούν με έκτακτες επιδοτήσεις οι ιδιωτικές  τράπεζες ώστε να μην γονατίσει το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα . 

Στόχος των  αντιδράσεών τους ήταν να περιοριστεί το μέγεθος των συνεπειών της κρίσης με την αναμενόμενη σταδιακή μεταφορά των συνεπειών  στην πραγματική οικονομία ώστε να αποφευχθούν μεγάλες κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις  αλλά και η ολοσχερής  κατάρρευση των επιχειρήσεων και των αγορών   όπως  συνέβη με την κρίση του  1929  από την οποία η ανθρωπότητα εξήλθε με βαθιές πληγές μετά από μία και πλέον εικοσαετία . 

Τα μέτρα αυτά σε κάποιες περιπτώσεις απέδωσαν σε άλλες όμως όχι αφού οι τράπεζες απλά περιφρούρησαν τα οικονομικά τους συμφέροντα περιορίζοντας τις χρηματοδοτήσεις στην πραγματική οικονομία στο ελάχιστο . Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα  των 9 μεγαλύτερων τραπεζών στις ΗΠΑ που ενισχύθηκαν οικονομικά με 175 συνολικά δισ. δολάρια , χρήματα των φορολογουμένων πολιτών , από τα οποία ελάχιστα διοχετεύτηκαν στην αγορά ενώ 32, 6 δισ. , δηλαδή το 18,62 % , κατέληξε με  παχυλά και προκλητικά «μπόνους» στα θυλάκια των υψηλόβαθμων στελεχών των αμερικανικών τραπεζών . 

Το γεγονός προκάλεσε την αντίδραση των εργαζομένων και μισθωτών και όπως υποστήριξε σε ανακοίνωσή της τον Σεπτέμβριο του 2009 η Διεθνής Ομοσπονδία Συνδικάτων που εκπροσωπεί 168 εκατ. εργαζόμενους από 155 χώρες του κόσμου   «…Το ποσό αυτό μόνο ισοδυναμεί με όλα τα χρέη των πιο υπερχρεωμένων χωρών και θα μπορούσε να καλύψει το χάσμα στην εκπαίδευση σε 68 από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου για περίοδο 3 ετών».
           Στην οικονομική κρίση του 2008 έφτασαν οι ΗΠΑ κυρίως με αιτία τη λεγόμενη «στεγαστική φούσκα» καθώς οι τράπεζες  , υπό την εποπτεία μάλιστα της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (FED) , εφάρμοσαν πολιτική χαμηλών επιτοκίων σε δανειοδοτήσεις χωρίς να υπάρχει κανένας ουσιαστικός και αντικειμενικός έλεγχος των χρηματοοικονομικών αγορών .

Το γεγονός που πυροδότησε την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση ξεκίνησε  με την χρεοκοπία της μεγάλης  και ιστορικής αμερικανικής τράπεζας Lehman Brothers  το  2008 όταν υπήρξε φανερή αδυναμία να ανταποκριθεί στις οικονομικές υποχρεώσεις της απέναντι ακόμα  και στο προσωπικό που απασχολούσε στα γραφεία της  στη Νέα Υόρκη . 

Το προσωπικό της τράπεζας , μιας τράπεζας με επενδυτική τραπεζική ιστορία 158 χρόνων  που αποτελούσε ως τότε την τέταρτη μεγαλύτερη επενδυτική τράπεζα της Wall Street , άρχισε τότε να αποχωρεί από τα γραφεία κουβαλώντας στα χέρια τα διάφορα προσωπικά τους είδη προκαλώντας δυσάρεστες εντυπώσεις στην κοινή γνώμη που παρακολουθούσε άφωνη το απρόβλεπτο αυτό γεγονός . 

Οι εικόνες αυτές μάλιστα μεταδόθηκαν την ίδια ημέρα από τα αμερικανικά τηλεοπτικά κανάλια και προκάλεσαν πανικό στους επενδυτές για να ακολουθήσει την επόμενη ημέρα 16 Σεπτεμβρίου 2008 η χρεοκοπία της Lehman Brothers  η οποία αφέθηκε κυριολεκτικά στην τύχη της αβοήθητη από την Κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα  (FED) και τον τότε υπουργό Οικονομίας των ΗΠΑ Χένρι Πόλσον . 

Αποτέλεσμα ήταν να ακολουθήσει έντονη  έλλειψη ρευστότητας που προκάλεσε τραπεζική κρίση και ασφυξία όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και σε πολλές οικονομίες στον κόσμο παρά τις εγγυήσεις των τραπεζών από τις κυβερνήσεις των κρατών που έσπευσαν να τις στηρίξουν για να μην επαναληφθεί ο πανικός του 1929 .

Οι αναλήψεις όμως , όπως και τότε ,  έλαβαν διαστάσεις χιονοστιβάδας με τις χρηματαγορές σε ολόκληρο τον κόσμο να πλήττονται άμεσα από την διάχυτη ανασφάλεια η οποία γενικεύτηκε  στις οικονομικά και βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες . Ακολούθησαν  γρήγορα ανάλογες συνέπειες και στην «πραγματική οικονομία»   με αθρόες απολύσεις εργαζομένων , κλείσιμο εργοστασίων και επιχειρήσεων , κατακόρυφη αύξηση ανεργίας , περιβαλλοντική και κοινωνική υποβάθμιση και διάχυτη αγωνία και φόβος για το μέλλον . 

 Όπως αναμενόταν σημειώθηκε κατακόρυφη πτώση της ζήτησης προϊόντων από καταναλωτές  , περιορισμός των παρεχομένων υπηρεσιών στους πληθυσμούς  και  οικονομική ασφυξία των επιχειρήσεων που αδυνατούσαν να εξασφαλίσουν κεφάλαια κίνησης και επενδύσεων για  παραγωγή προϊόντων ή  παροχή υπηρεσιών .

Με  επίσημα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης –ΟΟΣΑ (Organisation forEconomic Co-οperation and Development - OECD) που παρακολουθεί σε όλες τις φάσεις την οικονομική κρίση καταγράφοντας τα σχετικά στοιχεία και δεδομένα , η ανεργία στις 30 χώρες – μέλη του έχει φτάσει τον Ιούλιο του 2009 στο μεταπολεμικό  ρεκόρ του 8,5 % με άμεση προοπτική να ανέλθει  στο 10% , που σε απόλυτους αριθμούς σημαίνει 57.000.000 άνεργοι μόνο στις χώρες του ΟΟΣΑ . Και αυτά με το δεδομένο ότι στα τέλη του 2006 , ένα χρόνο προ της κρίσης , η ανεργία στις χώρες του ΟΟΣΑ ήταν μόλις  5,6 % .              
           Ο Αμερικανός καθηγητής Τζόζεφ Στίγκλιτζ  , που χρημάτισε και αντιπρόεδρος στην Παγκόσμια Τράπεζα εφαρμόζοντας για μεγάλο χρονικό διάστημα τις νεοφιλελεύθερες αρχές της , χαρακτήρισε  την πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση τη χειρότερη που υπήρξε μετά το οικονομικό  «κραχ» του 1929 χωρίς να μπορεί να εκτιμήσει τη διάρκειά της .

 Μάλιστα ενώ τον Σεπτέμβριο του 2009 φαινόταν  πως οι οικονομίες των ισχυρών κρατών έβγαιναν  από την ύφεση , ο Στίγκλιτζ προειδοποίησε  πως υπάρχει κίνδυνος νέας οικονομικής κρίσης στο άμεσο μέλλον αν δεν αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας των μεγάλων τραπεζών  και οι αντιλήψεις της παγκόσμιας τραπεζικής ελίτ που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται με αποκλειστικό στόχο τα υψηλά οικονομικά τους συμφέροντα . ΄

Ηταν μια σαφής θέση διατυπωμένη από έναν άνθρωπο που γνώριζε  ασφαλώς το όλο θέμα και τις διαστάσεις του και από ότι προκύπτει ως τώρα δικαιώθηκε απόλυτα . Και μάλιστα  είναι ενδεχόμενο , αν δεν αλλάξει ριζικά η κατάσταση που επικρατεί στο όλο χρηματοπιστωτικό  σύστημα στον κόσμο η ανθρωπότητα θα οδηγηθεί σε περίοδο μακράς , πολλαπλής και επώδυνης κρίσης . 

Σ΄αυτή την περίπτωση είναι αυτονόητο πως πολλά από τα ήδη μεγάλα και οξυμένα προβλήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα , μεταξύ των οποίων και αυτά του  περιβάλλοντος  , θα παραμείνουν άλυτα ή θα μπουν στο περιθώριο της οδυνηρής καθημερινής πραγματικότητας που θα βιώνει η ανθρωπότητα  , θυσία στον βωμό των προτεραιοτήτων και των «ορθών» επιλογών που θα προωθήσουν οι κατεστημένες αρχές και εξουσίες που θα διαχειριστούν την κρίση . 

Η εξέλιξη αυτή  θα αποδειχθεί  ολέθρια για το μέλλον αφού  το πρόβλημα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης συνδέεται άμεσα με αυτό του περιβάλλοντος και δεν νοείται «λύση» που να αγνοεί τη μία ή την άλλη πλευρά του ιδίου προβλήματος . 

Είναι γνωστό άλλωστε πως  πολλές είναι οι συνιστώσες του προβλήματος για το περιβάλλον και τη σωτηρία του πλανήτη που προέκυψαν και έλαβαν τις σημερινές τους διαστάσεις από την κακοδιαχείριση των πόρων της Γης και την ακόρεστη απληστία και κερδοσκοπία που προωθούν με αυθαίρετο τρόπο κύκλοι της «παγκοσμιοποιημένης»  οικονομίας (Globalization) .


Αλλά και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα  , μόλις ανέλαβε την εξουσία , έχοντας πρόσφατη γνώση και εμπειρία των καθημερινών Αμερικανών πολιτών , άσκησε δριμεία κριτική στα υψηλόβαθμα στελέχη των τραπεζών και των χρηματιστηρίων της χώρας του κάνοντας λόγο για «επιπόλαια και ανεξέλεγκτη συμπεριφορά» που οδήγησε τις ΗΠΑ στη χειρότερη οικονομική ύφεση των τελευταίων 70 ετών . 

Σε  ομιλία του τον Σεπτέμβριο του 2009 προς τους Αμερικανούς πολίτες και μικροεπενδυτές μεταξύ άλλων ανέφερε χαρακτηριστικά :
- «…Μην επιστρέψετε στην ανεξέλεγκτη συμπεριφορά του Χρηματιστηρίου της Γουόλ Στρητ» .
          Ένα  από τα πρώτα συμπεράσματα που καταγράφηκε  από τις πρόσφατες εξελίξεις είναι ότι οι πόλεμοι που διεξήχθηκαν στη Μέση Ανατολή  και σε άλλες περιοχές του πλανήτη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ  και εν ονόματι της «Νέας Παγκόσμιας Τάξης Πραγμάτων»  και της λεγόμενης  «Νέας Εποχής» (New Age) , όχι μόνο δεν επέλυσαν προβλήματα αλλά επιδείνωσαν την τεταμένη ήδη κατάσταση που επικρατεί στον πλανήτη . 

Ακόμα χωρίς καμιά επιφύλαξη ή ενδοιασμό μπορεί να ειπωθεί πως αν τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια που κόστισε ως τώρα ο πόλεμος στο Ιράκ , είχαν διατεθεί για το Περιβάλλον  και την Ανάπτυξη , η ανθρωπότητα θα ξεπερνούσε τα άμεσα προβλήματά της και θα διανοίγονταν πολλές και ελπιδοφόρες προοπτικές για το μέλλον…    
          Η παγκόσμια οικονομική κρίση έπληξε όλες τις χώρες του κόσμου με οδυνηρές συνέπειες για την πλειονότητα των πολιτών ,  για το εμπόριο και τις συναλλαγές , για την βιομηχανική παραγωγή , για τις μεταφορές και τον τουρισμό , για την απασχόληση , για την ανάπτυξη . 

΄Ηδη η εικόνα που υπάρχει είναι μία παγκόσμια οικονομική παραλυσία χωρίς να γίνεται υπεύθυνη αναφορά  στα αίτια που προκάλεσαν το φαινόμενο που λαμβάνει διαστάσεις πλήρους κατάρρευσης του ισχύοντος  παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος .

 Και ενώ διαπιστώνεται πλήρης αδυναμία στον τομέα της συνεργασίας και συνεννόησης μεταξύ των ισχυρών οικονομιών για να ξεπεραστεί το πρόβλημα , το γεγονός  αποτελεί ακόμη και για τους ως τώρα ένθερμους υποστηρικτές της «ανοικτής αγοράς» και της λεγόμενης «παγκοσμιοποίησης» , απόδειξη χρεωκοπίας του συστήματος αφήνοντας να διαρρέει και η εκδοχή ότι υπάρχει «σκοτεινό σχέδιο» παγκόσμιας οικονομικής χειραγώγησης . 


Πάντως προς το παρόν οι παγκόσμιοι οικονομικοί οργανισμοί περιορίζονται απλά στις διαπιστώσεις χωρίς να προτείνουν σαφή μέτρα για έξοδο από την κρίση . Στα πλαίσια αυτά το ίδιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) το οποίο παρακολουθεί συνεχώς το πρόβλημα της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης ,  ανακοίνωσε στα τέλη Μαρτίου του 2009 ότι εκτιμάται πως η διεθνής οικονομία θα συρρικνωθεί το ίδιο έτος κατά 1 % καταγράφοντας τη μεγαλύτερη υποχώρηση  των τελευταίων 60 ετών .  

Προς τα κράτη των οποίων οι οικονομίες υφίστανται τις οδυνηρές  συνέπειες της κρίσης χωρίς να το οφείλουν , συνιστάται  απλά ως «μέτρο σωτηρίας» η συμμόρφωση προς τις  υποδείξεις του ΔΝΤ στο οποίο καταφεύγουν για να … σωθούν από την χρεοκοπία  παρόλο που είναι γνωστό πως θα ακολουθήσουν οδυνηρά μέτρα που οδηγούν με βεβαιότητα στη συρρίκνωση της οικονομίας και στην ύφεση .

           Η παγκόσμια οικονομική κρίση όπως ήταν επόμενο απασχόλησε και απασχολεί τους φορείς που έχουν ως αντικείμενο παρόμοια ζητήματα στον κόσμο . Το θέμα υπήρξε αντικείμενο της συνόδου των ηγετών της «Ομάδας G20» που έγινε στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2009 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ με οικοδεσπότη το νέο  πρόεδρο της Αμερικής Μπαράκ Ομπάμα . 

Στόχος της συνόδου ήταν να ληφθούν τα κατάλληλα και άμεσα μέτρα ώστε να αποφευχθεί η συνέχιση της  παγκόσμιας οικονομικής κρίσης διασφαλίζοντας ένα «πιο ισορροπημένο πρότυπο παγκόσμιας μεγέθυνσης» όπως δηλώθηκε στο πρόγραμμα της συνάντησης .

 Η υποδοχή όμως της συνόδου της «Ομάδας G20» στο Πίτσμπουργκ από τους πολίτες δεν διέφερε από τις προηγούμενες συνόδους της «Ομάδας  G8» των 8 πλουσιότερων χωρών του κόσμου (ΗΠΑ , Ρωσία , Γερμανία , Βρετανία , Γαλλία , Ιταλία , Ιαπωνία και Καναδάς) στις οποίες ενσωματώθηκαν και τα 12 κράτη της λεγόμενης «αναδυόμενης οικονομίας» (Βραζιλία , Μεξικό , Αργεντινή , Νότια Κορέα , Σιγκαπούρη , Ινδονησία , Ινδία , Κίνα , Αυστραλία , Σαουδική Αραβία , Ισπανία και Νότια Αφρική) . 

Εκατοντάδες διαδηλωτές , κυρίως νεαρής ηλικίας , με μαύρες και κόκκινες σημαίες και πλακάτ κατήγγειλαν με έντονο τρόπο για μία ακόμα φορά την «αδηφαγία του καπιταλισμού» . 

Κατά τα άλλα οι ηγέτες της «G20» κινήθηκαν στα ίδια πλαίσια περιφρουρώντας τα δικά τους οικονομικά συμφέροντα και αποφασίζοντας τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την ισχυροποίηση του χρηματοοικονομικού συστήματος . 

Και επειδή χάθηκε ο έλεγχος στα παγκόσμια οικονομικά κατά την πρόσφατη κρίση όπου οι τράπεζες αναδείχθηκαν κυρίαρχες του παιχνιδιού , αποφασίστηκε ομόφωνα στο εξής η «G20» να αναλάβει τα «ηνία» της παγκόσμιας οικονομίας γεγονός το οποίο ερμηνεύεται ως μία απλή μετακίνηση δυνάμεων από την «Ομάδα G8» των πλουσίων χωρών στην «Ομάδα  G20» των αναπτυσσόμενων και ανερχόμενων οικονομικά δυνάμεων (Κίνα , Ινδία , Αυστραλία κλπ) .  
           Η οικονομική κρίση είναι ένα φαινόμενο που εμφανίστηκε  πολλές φορές και στο παρελθόν. Θα διαρκέσει κάποιο διάστημα και θα περάσει , τουλάχιστον σε πολλές χώρες του κόσμου . Η φτώχεια  όμως κάθε άλλο παρά αποτελεί σύμπτωμα των καιρών και για κάποια κράτη θα συνεχίσει να υπάρχει όπως προηγούμενα αφού το 50% του πληθυσμού τους ζει από χρόνια κάτω από το όριο της φτώχειας και οι ανισότητες στη διανομή του εισοδήματος και του πλούτου είναι ιδιαίτερα μεγάλες . 

Για την κατανόηση του προβλήματος χρησιμοποιούνται μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία , όπως :

-Στη λεγόμενη «απόλυτη φτώχεια» ως οικονομικό όριο –σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα- λαμβάνεται το ένα δολάριο την ημέρα σε τιμές του 1985.
-Στη λεγόμενη «σχετική φτώχεια» ένα ποσοστό πληθυσμού ζει με εισόδημα συνήθως  κάτω από το 50%  του μέσου εισοδήματος της χώρας  το οποίο  διαφέρει από χώρα σε χώρα .

-Σε παγκόσμια κλίμακα η Δανία φέρεται να αποτελεί  το υπόδειγμα της ισότητας από άποψη διανομής εισοδήματος  ενώ η Ναμίμπια αναφέρεται ως η χώρα όπου κυριαρχεί η ανισότητα στο εισόδημα .
        Στον διαχωρισμό πλουσίων και φτωχών φαίνεται πως καταλυτικό ρόλο έχει η αντίληψη που καλλιεργήθηκε από τα ΜΜΕ , που υπηρετούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα στη Γη , ότι αποτελεί υπόδειγμα ο δυτικός τρόπος ζωής και το σύστημα της ελεύθερης οικονομίας που τροφοδοτείται από τον άκρατο καταναλωτισμό .
 Κάποιοι  μάλιστα που ερευνούν την παγκόσμια οικονομική κρίση αναζητώντας τα βαθύτερα αίτια που την προκάλεσαν ,  προμηνύουν το τέλος αυτού του μοντέλου που κατά κοινή παραδοχή οδήγησε την ανθρωπότητα σε πλήρες  αδιέξοδο . 

΄Αλλοι πάλι αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία  το θέμα και χωρίς να αρνούνται τα αίτια της κρίσης δεν είναι τόσο αισιόδοξοι στην αλλαγή του μοντέλου της διαστρωμάτωσης παγκοσμίως υποστηρίζοντας πως το «κεφάλαιο»  και η λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση» έχουν ( ή θα βρουν )  τρόπους να ξεπεράσουν το πρόβλημα . Την άποψή τους αυτή ενισχύουν λέγοντας πως παρόμοιες θεωρίες έχουν διατυπωθεί  και  κατά το παρελθόν 

Όμως  οι προφητείες αποκτούν  αξιοπιστία  μόνο αφού επαληθευτούν στην πραγματικότητα …
        Με την οικονομική κρίση , από ότι φαίνεται , οι πλούσιοι άνθρωποι της γης δεν έγιναν ούτε πλουσιότεροι, ούτε φτωχότεροι το 2008. Απλά η αύξηση της τιμής του πετρελαίου και της αξίας των έργων τέχνης άνοιξαν διάπλατα  το δρόμο σε 31 νέα μέλη για να εισέλθουν στη «λέσχη» των πιο πλούσιων ανθρώπων του κόσμου .

  Ο πιο πλούσιος στη «λέσχη» φέρεται να είναι ένας 78χρονος  μεγαλοεπενδυτής από την πολιτεία Νεμπράσκα  των ΗΠΑ . Πρόκειται για τον Warren Buffett του οποίου η περιουσία ανέρχεται σε 62 δισεκατομμύρια δολάρια . Δεύτερος στη σειρά έρχεται  ο παγκοσμίως γνωστός πρόεδρος της Microsoft  Wiliam Henry Gates του οποίου η καθαρή αξία της περιουσίας του φτάνει τα 56 δισεκατομμύρια δολάρια  και ισούται με το Ακαθάριστο ετήσιο Εθνικό Προϊόν  (ΑΕΠ) έντεκα αφρικανικών χωρών…

Οι πιο πλούσιοι άνθρωποι του πλανήτη περιλαμβάνονται στην περίφημη λίστα «Forbes 400»  με 271 μέλη , όλοι τους μάλιστα «αυτοδημιούργητοι» . Το που σπούδασαν οι άνθρωποι αυτοί έχει προφανώς κάποια  σημασία  .

 Από τα  ονόματα της λίστας προκύπτει πως οι 49  έχουν σπουδάσει στο Harvard , οι 30 στο Stanford , οι 17 στο Yale και οι 7 στο Princeton . ΄Ενας  απ΄ αυτούς , ο Michael Bloomberg , λέγεται  πως βγάζει 1.000 δολάρια ανά 3,7 δευτερόλεπτα …
          Διαμετρικά  αντίθετη  είναι η εικόνα της φτώχειας που επικρατεί σήμερα στις ΗΠΑ , στην άλλοτε  «Γη της Επαγγελίας» , του καταναλωτισμού και της αφθονίας . Σύμφωνα με την επίσημη έκθεση «Income , Poverty and Health Insurance Coverage in the United States» του Αμερικανικού   Census Bureau  39, 8 εκατ. Αμερικανοί πολίτες (ποσοστό 13,2 %) ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας (2008) . 

΄Αξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι τον προηγούμενο χρόνο (2007) το ποσοστό αυτό ήταν 12,5 % ήτοι κατά μία ποσοστιαία μονάδα μικρότερο ενώ εκτιμάται πως μετά την πρόσφατη οικονομική κρίση αυξήθηκε κατακόρυφα ο πληθυσμός που ζει κάτω από το  όριο της φτώχειας στις ΗΠΑ .

Τα πρόσφατα στοιχεία που αναφέρονται στην συνεχιζόμενη οικονομική κρίση στις ΗΠΑ αποδεικνύουν πως τα πράγματα δυσκολεύουν καθημερινά και περισσότερα παρά βελτιώνονται όπως ισχυρίζονται κάποια ΜΜΕ τα οποία φαίνεται πως υπηρετούν και εξυπηρετούν κάποια μεγάλα οικονομικά συμφέροντα . 

Σήμερα με κουπόνια που χορηγούν οι κοινωνικές υπηρεσίες των ΗΠΑ  σιτίζεται ένας στους επτά Αμερικανούς ενώ το 14% του πληθυσμού αγοράζει τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης με κουπόνια . 

Το ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε 43 εκατομμύρια άτομα. Από το φθινόπωρο του 2008 που εκδηλώθηκε η οικονομική κρίση στην Αμερική το πρόγραμμα χορήγησης κουπονιών σε οικονομικά αδύναμους πολίτες στις ΗΠΑ σημειώνει δραματική άνοδο οξύνοντας το πρόβλημα της φτώχειας στη χώρα . Σε κάποιες πολιτείες , όπως στο Τενεσί , Μισισίπι , Νέο Μεξικό και ΄Ορεγκον , η εικόνα είναι περισσότερο δύσκολη για τους πολίτες αφού ο ένας στους πέντε λαμβάνει κουπόνι για τη διατροφή του . 

Στην Ουάσινγκτον μάλιστα το 21% του πληθυσμού της πολιτείας κάνει χρήση κουπονιού . Πολιτείες με ιδιαίτερα προβλήματα είναι το Αϊντάχο όπου σημειώθηκε αύξηση στα κουπόνια κατά 39% , η Νεβάδα με αύξηση 29% και το Νιου Τζέρσεϊ με αύξηση 27% .
         Για να εκτιμηθεί ο τρόπος που διανέμεται ο πλούτος στη Γη αρκεί να υποθέσουμε πως ολόκληρος ο πλανήτης είναι ένα χωριό 100 κατοίκων οπότε το 50 % του πλούτου θα το κατείχαν 6 μόνον άτομα …
Είναι προκλητικό το γεγονός ότι οι «εκλεκτοί» αυτού του είδους , επιχειρηματίες και εισοδηματίες , στους οποίους έχει συγκεντρωθεί το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου  , δεν διστάζουν να εκφράσουν δημόσια την απληστία τους .

 ΄Ενας απ΄ αυτούς , από τους  πιο πλούσιους , ο Ivan Boesky , σε ομιλία του το 1985 στο Πανεπιστήμιο του Berkeley  δήλωσε με  έμφαση :
           - «Δεν είναι μεμπτό να είσαι άπληστος. Θέλω να το ξέρετε αυτό. Νομίζω πως η απληστία είναι υγιής. Μπορείς να είσαι άπληστος και να νιώθεις πολύ καλά με τον εαυτό σου…» .
          Το ερώτημα που άρχισε να τίθεται  πρόσφατα , ιδιαίτερα μετά την οικονομική κρίση , είναι αν οι μεγάλοι επιχειρηματίες και εισοδηματίες στον κόσμο οφείλουν να επιστρέψουν , με κάποιο τρόπο , πέρα από τους φόρους , ένα μέρος του πλούτου τους στην κοινωνία  για να υπάρξει κάποιο είδος ισορροπίας με τον περιορισμό του εύρους των αντιθέσεων και της ανισότητας που επικρατεί . Και αυτό γιατί το φαινόμενο της κοινωνικής εξαθλίωσης και υποβάθμισης από χρόνια τώρα λαμβάνει καθημερινά και μεγαλύτερες διαστάσεις . 

Είναι χαρακτηριστικό το φαινόμενο των «νεόπτωχων» που εμφανίστηκε πρόσφατα στην Αμερική αλλά και σε πολλές χώρες της Ευρώπης .

 Πρόκειται για τα μέλη μιας νεοσύστατης μη προνομιούχου εργατικής τάξης  , κυρίως λευκών,  που ένεκα φτώχειας , στερήσεων ,  ανεργίας, ακρίβειας και κοινωνικού αποκλεισμού , εμφανίζουν  την τελευταία δεκαετία σημάδια έντονης εξαθλίωσης και ένδειας .

 Είναι οι άνθρωποι των πόλεων που κινούνται στο περιθώριο και αποκαλούνται  υποτιμητικά «λευκά σκουπίδια» (white trash)  από αυτούς που για διάφορους λόγους ευνοήθηκαν από το καθεστώς της καταναλωτικής κοινωνίας , της λεγόμενης «ανοικτής αγοράς» και της «παγκοσμιοποίησης»  .
       
   Η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός ,  στις σημερινές συγκυρίες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης , που συμπορεύεται όχι τυχαία με την κρίση και υποβάθμιση  του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος , είναι φαινόμενα που ανησυχούν ιδιαίτερα τους ειδικούς ερευνητές αλλά και τους συνειδητοποιημένους πολιτικούς σε όλο τον κόσμο που περιμένουν σφοδρές αντιδράσεις των πεινασμένων 
.
Ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλικ , αναζητώντας τα αίτια της κρίσης που ξέσπασε στον κόσμο ,  επισήμανε ως βασικές αιτίες των φαινομένων της φτώχειας τις απαράδεκτες αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων που έφτασαν ακόμα και το 80 % τα τελευταία τρία χρόνια και προειδοποιώντας  ότι  θα ακολουθήσουν με  βεβαιότητα κοινωνικές αναταραχές σε πολλές χώρες του κόσμου αν δεν εκδηλωθεί άμεσο και ουσιαστικό ενδιαφέρον για την αντιμετώπιση του προβλήματος από τους «μεγάλους» και «ισχυρούς» της Γης .

           Η πρόσφατη πάντως οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε σχεδόν ταυτόχρονα με την κατακόρυφη αύξηση της τιμής των τροφίμων αλλά και παράλληλα με έντονη ενεργειακή κρίση , έθεσαν και πάλι επί τάπητος το μέγα θέμα της ικανότητας των φυσικών οικοσυστημάτων στον πλανήτη να ανταποκριθούν στις υπάρχουσες αλλά και στις μελλοντικές ανάγκες της ανθρωπότητας (carrying capacity) αλλά και της αναγκαίας οικολογικής ισορροπίας της οικονομικής βιωσιμότητας του συστήματος και της κοινωνικής δικαιοσύνης παγκοσμίως  .

 Ως ότου όμως τα θέματα αυτά αναλυθούν πλήρως και εκτιμηθούν οι διαστάσεις  και οι παράμετροί τους στο πρόβλημα  της κρίσης  υπάρχουν πολλά ζητήματα που τίθενται η εξέταση των οποίων κρίνεται απολύτως αναγκαία και κατεπείγουσα .
          Ένα θέμα που πρέπει να εξεταστεί με αυστηρότητα και άμεσα είναι αυτό της απρόσμενης κατακόρυφης ανόδου των τιμών των τροφίμων σε όλο τον κόσμο . 

Τα στοιχεία που αναφέρονται στο φαινόμενο  των αδικαιολόγητων ανατιμήσεων  των τροφίμων τα τελευταία χρόνια  προκαλούν οργή και αγανάκτηση  σε κάθε καλοπροαίρετο καταναλωτή  .

 Δεν είναι οι ανατιμήσεις απλά υπερβολικές και αδικαιολόγητες . Είναι εξοργιστικές και προκαλούν τη νοημοσύνη των πολιτών αποδεικνύοντας  έμπρακτα την εφιαλτική αλλά συγχρόνως και επικίνδυνη πραγματικότητα στην οποία έχει οδηγηθεί η ανθρωπότητα από την απληστία των απανταχού κερδοσκόπων που δραστηριοποιούνται ανεξέλεγκτα στα πλαίσια του  άνευ αρχών και κανόνων «παγκοσμοποιημένου»  εμπορίου .  

Για παράδειγμα στην Ασία , στην αρχή του καλοκαιριού του 2008 , διπλασιάστηκε η τιμή του ρυζιού στη διάρκεια ενός μήνα για να τριπλασιαστεί η τιμή του σε τρείς μήνες και από 375 δολ./τόνο να φτάσει 1.000 δολ./τόνο .  Επίσης το καλαμπόκι σε ένα χρόνο , την ίδια περίοδο ,  ακρίβυνε διεθνώς κατά 31 % , η σόγια κατά 87 % , το σιτάρι κατά 130 % και τα γαλακτοκομικά κατά 80 % . Το Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης  (International Fund forAgricultural Development - IFAD) έχει υπολογίσει ότι για 1 % αύξηση στην τιμή των βασικών τροφίμων , περίπου 16 εκατομμύρια άνθρωποι περνούν σε κατάσταση τροφικής ανασφάλειας που σημαίνει ότι θα υποφέρουν και θα κινδυνεύσει η ζωή τους από πείνα και στερήσεις 

.Με αυτά τα δεδομένα ,  οι τωρινές αυξήσεις οδήγησαν στην πείνα 100 εκατομμύρια ανθρώπους  και  κάθε μέρα πεθαίνουν 25.000 άνθρωποι από αυτή την αιτία .
          Τα γεγονότα που ακολούθησαν αποδεικνύουν την εκρηκτική πραγματικότητα που διαμορφώθηκε σε ολόκληρο τον πλανήτη . Μεγάλες εξεγέρσεις και ταραχές πεινασμένων και οργισμένων ανθρώπων εκδηλώθηκαν στην Αίγυπτο , στο Μπανγκλαντές , στην Ακτή του Ελεφαντοστού , στην Καμπότζη , στις Φιλιππίνες , στο Πακιστάν , στην Υεμένη , στην Αιθιοπία , σε όλες τις χώρες της «υποσαχάριας»  Αφρικής , στο Ουζμπεκιστάν , στην Ταϊλάνδη ενώ συνολικά  37 χώρες στον πλανήτη αντιμετωπίζουν άμεσο πρόβλημα «επισιτιστικής κρίσης» και λιμού . 

Την ίδια περίοδο  εμφανίστηκαν στα ράφια των σούπερ μάρκετ τροφίμων στη Γαλλία ληγμένα προϊόντα να διατίθενται προς πώληση με την μισή τιμή των κανονικών και να γίνονται ανάρπαστα . 

Πρόκειται για εξαθλίωση με απροσδιόριστες ακόμα διαστάσεις και προοπτικές που όμως προδιαγράφει  το τελικό μέγεθος του προβλήματος που θα κληθεί –καθώς προκύπτει σύντομα -  να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα . Συγχρόνως προσδιορίζεται  και το μέγεθος της απάτης που προηγήθηκε σε βάρος των όλων των λαών της Γης  και ιδιαίτερα αυτών των φτωχών χωρών του Τρίτου Κόσμου .
           Ο αρθρογράφος του περιοδικού «Time» Τόνι Κάρον , που ασχολήθηκε με το φαινόμενο της φτώχειας αναζητώντας τα αίτια της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που ουσιαστικά μαστίζει ολόκληρο τον κόσμο , αποφαίνεται χαρακτηριστικά :
- «Η ειρωνεία  είναι ότι η ίδια η επιτυχία της παγκοσμιοποίησης , που  υποσχέθηκε να βγάλει από τη φτώχεια εκατομμύρια ανθρώπους  , είναι μία από τις αιτίες της κρίσης…»  
Στην παγκοσμιοποίηση και στους σκοτεινούς στόχους των εμπνευστών της  επικεντρώνεται και ο καθηγητής του Χάρβαρντ Λόρενς Σάμερς  σε πρόσφατο άρθρο του στους «Financial Times» . 

Ο διακεκριμένος αρθρογράφος ,  που και αυτός μελέτησε τις συνέπειες που προκλήθηκαν στον κόσμο από τον στρεβλό τρόπο  άσκησης του παγκόσμιου  εμπορίου , αναφέρει πως η στρατηγική για την προώθηση μιας υγιούς παγκοσμιοποίησης θα έπρεπε  να στηρίζεται αποκλειστικά στην ενίσχυση των προσπαθειών για την μείωση της ανισότητας και της ανασφάλειας μεταξύ των ανθρώπων και να εστιάζεται στα συμφέροντα των εργαζόμενων όλου του κόσμου και όχι μόνο στα συμφέροντα των εταιριών που διεθνοποιούνται … (*)
        
   Οι Αμερικανοί πολίτες που εμπιστεύονταν τις διακηρύξεις  υπέρ μιας  οικονομίας –δήθεν-  των μεγάλων δυνατοτήτων και ευκαιριών ,  άρχισαν να αντιλαμβάνονται την αλήθεια καθώς  από τις αρχές του 2008  βιώνουν τη φτώχεια που προκάλεσε  η «παγκοσμιοποίηση»  και η «ανοικτή και ελεύθερη αγορά»  που  αποτέλεσαν  μία συγκαλυμμένη μέθοδο αύξησης των εισοδημάτων των επιτηδείων κερδοσκόπων . 

Οι  τιμές  βασικών αγαθών στις ΗΠΑ ανέβηκαν  κατακορύφως χωρίς καμιά αιτιολόγηση και αιτία . Τα αυγά ανατιμήθηκαν κατά 25 % , το γάλα και το ρύζι κατά 17 % , τα ζυμαρικά και το ψωμί κατά 12 % ενώ 30  εκατομμύρια Αμερικανοί περιμένουν με αγωνία να επιβιώσουν με κουπόνια τροφίμων των 50 δολαρίων για κάθε οικογένεια την εβδομάδα και  με συσσίτια  την ίδια ώρα που οι πολυεθνικές εταιρίες θησαυρίζουν με την ανοχή και κάλυψη του κράτους .
             Τα γεγονότα δικαίωσαν απολύτως τις «αιρετικές» θέσεις του καθηγητή Κοινωνιολογίας Ζαν Ζιγκλέρ που χαρακτήρισε τον πρόεδρο Μπους «…μισθοφόρο των πολυεθνικών εταιριών ο οποίος  , αν και εξελέγη από τον αμερικανικό  λαό , δεν υπηρέτησε το δημόσιο συμφέρον αλλά εγκατέστησε τις πολυεθνικές στο Λευκό Οίκο»…
(*) Και ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος – Καν , ενός Παγκόσμιου Οργανισμού που δεν φημίζεται για τις ευαισθησίες του απέναντι στις αδύναμες οικονομικά χώρες , σε ομιλία του σε φοιτητές στην Ουάσινγκτον στις αρχές Απριλίου 2011 στράφηκε κατά της παγκοσμιοποίησης χαρακτηρίζοντάς την ως « …ένα περιθώριο αυξανόμενο και ευρύ ανάμεσα στους πλούσιους και στους φτωχούς» . Ακόμα υπογράμμισε  πως «… ενώ η παγκοσμιοποίηση των ανταλλαγών συνδέεται καταρχήν με τη μείωση των ανισοτήτων , η πιστωτική παγκοσμιοποίηση , δηλαδή το μέγα γεγονός των πρόσφατων ετών , μεγάλωσε αντιθέτως αυτές τις ανισότητες» .