ΦΩΤΙΑΑΑΑ !... ΦΩΤΙΑΑΑΑ ! ...

Αυτή η κραυγή ακούστηκε στην κάτω πόλη της Θεσσαλονίκης πίσω και δυτικά από το Διοικητήριο γύρω στο 3 το μεσημέρι της 5ης Αυγούστου του 1917, ημέρα Σάββατο παραμονή του Σωτήρος. Η φωτιά επεκτάθηκε ταχύτατα προς τη θάλασσα βοηθούντος και του Βαρδάρη που έπνεε εκείνη τη μέρα, με συνέπεια να καταστραφεί το μεγαλύτερο τμήμα του εμπορικού τομέα της πόλης που όμως άνοιξε το δρόμο για έναν πολεοδομικό σχεδιασμό που βοήθησε στην ανάπτυξη και ανάδειξη της Θεσσαλονίκης στον ευρύτερο βορειοελλαδικό χώρο παρά τα δεινά που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια στη χώρα μας...
΄Ενα χρονικό για το ιστορικό αυτό γεγονός έχει πάντα ενδιαφέρον:
05.08.1917 / 17.08.1917 Η Μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης. Μεγάλη πυρκαγιά στη Θεσσαλονίκης καταστρέφει το μεγαλύτερο τμήμα του εμπορικού τομέα της πόλης προκαλώντας τεράστια και δισεπίλυτα προβλήματα σε δεκάδες χιλιάδες κατοίκους. Η μεγάλη πυρκαγιά ξέσπασε στις 5 / 17 Αυγούστου 1917, ημέρα Σάββατο , παραμονή του Σωτήρος περί τις 3 το μεσημέρι στην περιοχή της οδού Ηφαιστίωνος δυτικά του Διοικητηρίου και λόγω του πνέοντος ισχυρού ανέμου (Βαρδάρη) εξαπλώθηκε ραγδαία καταστρέφοντας στο πέρασμά της χιλιάδες κτίσματα , κατοικίες , καταστήματα , θρησκευτικά κτίρια, ξενοδοχεία κλπ. Η τεράστια πυρκαγιά, ίσως η μεγαλύτερη στη μακρά ιστορία της Θεσσαλονίκης, κράτησε σχεδόν τρείς ημέρες και νύχτες και έσβησε τελικά μόνη της αφού κατέστρεψε ολοκληρωτικά 120 εκτάρια κατοικημένης περιοχής από την πλατεία Βαρδαρίου ως την πλατεία Ιπποδρομίου ανατολικά και από την οδό Κασσάνδρου στις παρυφές της ΄Ανω πόλης ως τον «μόλο» της παραλίας. Όταν η πυρκαγιά έσβησε 9.500 κτίσματα (το 32% των κτισμάτων της πόλης) είχαν καταστραφεί και περίπου 73.000 κάτοικοι (το 45% του πληθυσμού της πόλης) έμειναν άστεγοι ενώ οι ζημίες συνολικά εκτιμήθηκαν στο τεράστιο ποσό των 2 δισεκ. δραχμών της εποχής. Η πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης έδωσε όμως την ευκαιρία στην κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου (με υπουργό Δημοσίων ΄Εργων τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου) να αναθέσει σε Διεθνή Επιτροπή τεχνικών τη σύνταξη Νέου Σχεδίου της Θεσσαλονίκης υπό τον Γάλλο αρχιτέκτονα- πολεοδόμο Ερνέστ Εμπράρ αμέσως μετά την πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανανέωση και στον εκσυγχρονισμό της πόλης στα χρόνια που ακολούθησαν