19.02.1878 / 03.03.1878 : ΣΥΝΘΗΚΗ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΟΤΑΝ Η ΕΛΛΑΔΑ ΗΤΑΝ "ΑΠΟΥΣΑ" ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ... Σαν σήμερα, ύστερα από νίκη των Ρώσων στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο, υπογράφεται στο προάστιο του Αγίου Στεφάνου λίγο έξω από την Κωνσταντινούπολη η ομώνυμη Συνθήκη με την Ελλάδα να απουσιάζει από τις εξελίξεις στα Βαλκάνια ... Τπ Χρονικό της ημέρας αναφέρει : 19.02.1878/ 03.03.1878 Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου. Υπογράφεται στο προάστιο Αγίου Στεφάνου της Κωνσταντινούπολης η ομώνυμη Συνθήκη μεταξύ της νικήτριας Ρωσίας και της ηττημένης Τουρκίας μετά τη λήξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου. Η Τουρκία αποδέχεται τα πάντα και η νικήτρια Ρωσία καθίσταται κυρίαρχη δύναμη στα Βαλκάνια και σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Μέσα από τη Συνθήκη δημιουργείται η «Μεγάλη Βουλγαρία» ως ηγεμονία φόρου υποτελής στην Υψηλή Πύλη, από το Δούναβη ως το Αιγαίο Πέλαγος, η οποία περιλαμβάνει τις ελληνικές περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης σε βάρος της Ελλάδας αποκαλύπτοντας τα ανθελληνικά σχέδια της Ρωσίας στην περιοχή των Βαλκανίων. Σφοδρή η αντίδραση της Αγγλίας και των άλλων Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης . Η Ελλάδα παρόλο ότι οι εξελίξεις την αφορούσαν άμεσα δεν μετείχε στη Συνθήκη καθώς απείχε από τον Ρωσο-τουρκικό πόλεμο που προηγήθηκε αφήνοντας ουσιαστικά τη Βουλγαρία να εκμεταλλεύεται την περίσταση με τον σχηματισμό της "Μεγάλης Βουλγαρίας" που έφτανε ως το Αιγαίο καταλαμβάνοντας μεγάλο τμήμα της Μακεδονίας και Θράκης όπου το ελληνικό στοιχείο κυριαρχούσε από αιώνες... Παρόλα αυτά υπήρξε αυθόρμητη και δυναμική αντίδραση από τον ελληνικό πληθυσμό της περιοχής με την πραγματοποίηση επαναστατικού κινήματος την ίδια ημέρα της υπογραφής της Συνθήκης του ΑΓίου Στεφάνου. Το σχετικό Χρονικό αναφέρει : 19.02.1878/03.03.1878 Επαναστατική Κυβέρνηση στο Λιτόχωρο Πιερίας. Επαναστατικό ελληνικό σώμα 500 ανδρών υπό τον λοχαγό πεζικού Κοσμά Δουμπιώτη, την ημέρα υπογραφής της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου στη Κωνσταντινούπολη, αποβιβάζεται στην παραλία του Λιτοχώρου κινητοποιώντας με τη βοήθεια του επισκόπου Κίτρους Νικολάου ολόκληρη την περιοχή Ολύμπου - Πιερίων. Στη συνέχεια υψώνεται η σημαία της Επανάστασης στον Κολινδρό Πιερίας από τους οπλαρχηγούς Βαγγέλη Χοστέβα και Παναγιώτη Καλογήρου. Παράλληλα στο Λιτόχωρο σχηματίζεται «Προσωρινή Κυβέρνηση της Μακεδονίας» με πρόεδρο τον γιατρό Ευάγγελο Κοροβάγγο κα μέλη τους Α. Αστερίου, ιερομόναχο Νικηφόρο, Α. Γεωργίου, Γ. Ζαχαριάδη, Ι. Βεργίδη και Α. Νικολάου. Αμέσως στη συνέχεια ολόκληρη η περιοχή από τα Τέμπη ως την Κατερίνη θα περάσει στον έλεγχο των επαναστατών. Παρόμοιο επαναστατικό κίνημα εκδηλώθηκε και στην ΄Ηπειρο με πρωτοβουλία των ηπειρωτών ΄Ομως η Επανάσταση του Λιτοχώρου τελείως αβοήθητη από την Αθήνα δεν μπόρεσε να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα και στις 22.02.1878 καταρρέει. Ενώ η Επανάσταση στην Πιερία καταρρέει αβοήθητη, οι Τούρκοι για αντίποινα πυρπολούν και καταστρέφουν το Λιτόχωρο με τους ΄Ελληνες αγωνιστές να διασκορπίζονται στη Μακεδονία ή να κατευθύνονται προς τη Νότια Ελλάδα. Σις 26.02.1878 οι Τούρκοι θα πυρπολήσουν και θα καταστρέψουν και τη Ραψάνη. Μετά την κατάρρευση της Επανάστασης στα Πιέρια στις 23.02.1878 καταρρέει και το επαναστατικό κίνημα στην ΄Ηπειρο και ο ξεσηκωμός καταπνίγεται στο αίμα ύστερα από την άτυχη για τους ΄Ελληνες μάχη στο Λυκούρσι απέναντι σε δύναμη 6.000 περίπου τουρκαλβανών υπό τον Ιμπραήμ πασά. Ακολουθεί και εκεί πυρπόληση 20 χωριών και η σφαγή εκατοντάδων Ελλήνων αμάχων ενώ 1.208 αιχμάλωτοι από τη μάχη στο Λυκούρσι στάλθηκαν σιδηροδέσμιοι στα Γιάννενα Αυτά συνέβησαν σαν σήμερα το 1878 με την επίσημη" Ελλάδα των Αθηνών να είναι απούσα και να παρακολουθεί απλά παθητικά τις εξελίξεις ... (Σημ. ΄Αποψη από την υπογραφή της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου . Κάτω οι πρωταγωνιστές της Επανάστασης στο Λιτόχωρο Πιερίας το 1878 Κοσμάς Δουμπιώτης, μητροπολίτης Κίτρους Νικόλαος και οι αγωνιστές Βαγγέλης Χοστέβας, Παναγιώτης Καλογήρου, Δημήτριος ΄Εξαρχος, Δημήτριος Τσίπης κ.ά.)