ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΣΤΕΓΑΣΤΕΙ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

 

Στα τέλη Σεπτεμβρίου 1944 οι Γερμανοί αρχίζουν να εκκενώνουν τη Θεσσαλονίκη καταστρέφοντας τις εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούσαν καθώς και διάφορα στοιχεία και ντοκουμέντα.που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον τους. Ας δούμε όμως που είχαν εγκατασταθεί και ποιά κτίρια της πόλης χρησιμοποίησαν κατά την παραμονή τους στην πόλη. Κάποια απο αυτά υπάρχουν ακόμα με τους Θεσσαλονικείς να περνούν σήμερα μπροστά τους χωρίς να ξέρουν πως συνδέθηκαν με φρικτές μνήμες, αγωνίες, βασανιστήρια και εκτελέσεις από τον Απρίλιο του 1941 που μπήκαν οι Γερμανοί στην πόλη ως το τέλος Οκτωβρίου 1944 που έφυγαν την ουσία νικημένοι από την Ελλάδα. Ας αναφέρουμε τα πιό σημαντικά ...

1) Το Ανώτατο Γερμανικό Στρατηγείο των Γερμανών είχε την έδρα του στη βίλα "Πανόραμα" του Αρσακλή όπου συνεδρίαζαν οι ανώτατοι στρατιωτικοί της περιοχής

2) Η Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση Θεσσαλονίκης- Αιγαίου αρχικά εγκαταστάθηκε στο Ξενοδοχείο "Ριτζ" της πλατείας Ελευθερίας αριθ.15 .Στη συνέχεια στεγάστηκε στο Μέγαρο Κονιόρδου στη λεωφόρο Νίκης

3) Τα γραφεία του Διοικητικού Συμβουλίου της Στρατιωτικής Διοίκησης Θεσσαλονίκης- Αιγαίου (όπου και τα γραφεία του διαβόητου Μαξ Μέρτεν) αρχικά ήταν στο Μέγαρο Κονιόρδου και στη συνέχεια στο κτίριο της γωνίας Καρόλου Ντηλ και λεωφόρου Νίκης (Μέγαρο Σαμαρά)

4) Το Γερμανικό Φρουραρχείο Θεσσαλονίκης (γνωστό ως Stadortkommandantur) εγκαταστάθηκε στο ξενοδοχείο "Μάτζεστικ" που υπήρχε γωνία των οδών Αγίας Σοφίας και λεωφόρου Νίκης. Στο ίδιο κτίριο στεγάστηκε και η Γερμανική Στρατιωτική Χωροφυλακή γνωστή και ως Feldgendarmerie) που ήταν αρμόδια γιά ποινικές πολιτικές πράξεις (Οι Θεσσαλονικείς τους έλεγαν "πεταλάδες" από το πέταλο που φορούσαν στο στήθος)

5) Η Μυστική Στρατιωτική Γερμανική Αστυνομία (με το όνομα Geheimfeldpolizei του φον Κανάρις γνωστή και ως Γκε-Εφ-Πε) συστεγαζόταν μαζί με χαφιέδες και δοσίλογους συνεργάτες της στην οδό Τσιμισκή 72. Προηγούμενα είχε στεγαστεί στην οδό Ιταλίας 2 και στο "Βοσπόρειον Μέγαρο" της οδού Αριστοτέλους 6

6) Η Γερμανική Ειδική Ασφάλεια (Sichrheitsdienst ή S.D.), όργανο του Χίμλερ με αρχηγό τον Χάιντριχ, στεγαζόταν σε ένα διόροφο κτίριο της οδού Βελισαρίου 42 στην περιοχή της Αγίας Τριάδας. Στον ίδιο χώρο στεγάστηκε και η αποστολή Βισλιτσένι- Μπρούνερ (με το όνομα Sipo S.D.IV B4) που ασχολήθηκε με τη μεταφορά των Εβραίων στα στρατόπεδα θανάτου της Κεντρικής Ευρώπης

7) Στο νεοκλασικό κτίριο της λεωφόρου Βασ. ΄Ολγας 129 στεγάστηκε η Ειδική Υπηρεσία Ασφαλείας "Sipo S.D." που συνεργάστηκε με τους Βισλιτσένι- Μπρούνερ για την "επίλυση του εβραϊκού προβλήματος" στη Θεσσαλονίκη

8) Στο κτίριο Αναλήψεως και Χαλκιδικής 52 (Κλινική Βαγιάνου) λειτουργούσαν οι φοβερές φυλακες της "S.D." όπου ανακρίνονταν με σκληρό τρόπο οι ύποπτοι γιά αντίσταση ή γιά απόκρυψη Βρετανών

9) Στο τότε κτίριο του Αμερικανικού Προξενείου της οδού Στρατηγού Καλλάρη εγκαταστάθηκε το Ειδικό Τμήμα Rosenberg που στάλθηκε στη Θεσσαλονίκη για να μελετήσει το σχέδιο εξόντωσης των Εβραίων της πόλης

10) Η Φοιτητική Λέσχη που υπήρχε στη σημερινή οδό Εθνικής Αμύνης κοντά στο Σιντριβάνι, επιτάχθηκε για να γίνει Γερμανικό Εντευκτήριο

11) Σε κτίριο της σημερινής οδού Εθνικής Αμύνης αριθ.3 (όπου ήταν το Ειρηνοδικείο) εγκαταστάθηκε το μόνιμο Γερμανικό Στρατοδικείο το οποίο αργότερα μεταφέρθηκε στο κτίριο της οδού Κομνηνών 16

12) Η Γερμανική Υπηρεσία Λογοκρισίας των εντύπων (εφημερίδες, περιοδικά, μουσικά κομμάτια, τραγούδια κλπ) εγκαταστάθηκε στο κτίριο της λεωφόρου Νίκης 63

13) Το Επταπύργιο είχε καταστεί φυλακή όπου προσωρινά φυλακίζονταν οι μελλοθάνατοι μετά από αποφάσεις του Γερμανικού Στρατοδικείου (Οι εκτελέσεις γίνονταν πίσω απ΄το Επταπύργιο στον "συνήθη τόπο εκτελεσεων" που διατηρήθηκε και κατά την διάρκεια του Εμφυλίου και αργότερα)

14) Το Στρατόπεδο "Παύλος Μελάς" της οδού Λαγκαδά είχε οργανωθεί σε στρατόπεδο ομήρων προς εκτέλεση ή τόπος "τράνζιτο" γιά μετακινήσεις κρατουμένων οι οποίοι προορίζονταν για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Κεντρικής Ευρώπης

15) Το Κεντρικό Κτίριο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Φιλοσοφική Σχολή) είχε μετατραπεί σε Γερμανικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο . Επίσης σε Στρατιωτικό Νοσοκομείο είχε μετατραπεί και το Κεντρικό Νοσοκομείο "Ι. Γεννηματάς"

16) Ο κινηματογράφος "Διονύσια" της οδού Αγίας Σοφίας είχε μετατραπεί σε κινηματογράφο γιά Γερμανούς στρατιώτες (Soldaten Kino Victoria)

17) Ο κινηματογράφος "Παλλάς" της λεωφόρου Νίκης είχε μετατραπεί σε θέατρο γιά τους Γερμανούς στρατιώτες (Soldatenbuhne)

18) To κινηματοθέατρο "ΠΑΤΕ" της λεωφόρου Βασ. Γεωργίου είχε μετατραπεί σε θέατρο αποκλειστικά γιά Γερμανούς ("GERMANIA") και

19) Στο κτίριο της οδού Κομνηνών 4 είχαν στεγάσει τη Βουλγαρική Λέσχη

(Σημ. Στοιχεία από το βιβλίο μου "ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ...εν θερμώ", τόμ. 2, σελ.867-870)

(22.10.2017)