Ο ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ …

Ο κορυφαίος ΄Ελληνας ποιητής και κριτικός Κωστής Παλαμάς (1859-1943), αδιαμφισβήτητος πνευματικός ηγέτης της Γενιάς του 1880 και ιδρυτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, συνδέεται πέραν όλων των άλλων και με τη Θεσσαλονίκη. Προσκεκλημένος από μία εκλεκτή ομάδα λογίων της πόλης ο Παλαμάς επισκέφθηκε περίπου τέτοιες μέρες το Δεκέμβριο του 1927 τη Θεσσαλονίκη και ήλθε σε άμεση επαφή με όλους τους τότε πνευματικούς ανθρώπους της πόλης όπως ο Αιμ. Ριάδης, η Αγλαϊα Σχοινά, η ΄Αννα Χαμουδοπούλου, ο Νίκος Βέης, ο Κ. Ρέσσος, ο Γιώργος Βαφόπουλος , ο Δ. Δάλλας , ο Δεξ. Αντωνιάδης , ο Αν. Μισιρλόγλου κ.ά. Η επίσκεψή του αποτέλεσε μέγα γεγονός για την εποχή καθώς ο ποιητής τιμήθηκε από τις αρχές της πόλης αλλά και από το λαό της Θεσσαλονίκης.
Ανάμεσα στους ένθερμους θαυμαστές του Παλαμά ήταν και ο ποιητής της Θεσσαλονίκης Γιώργος Βαφόπουλος ο οποίος στο βιβλίο του «Σελίδες Αυτοβιογραφίας» (τόμος πέμπτος) , πέραν των άλλων αναφορών για τον μεγάλο ΄Ελληνα ποιητή ανέφερε με τον γνωστό «αυτοκριτικό» του λόγο και τον τρόπο που ο Παλαμάς αντιμετώπιζε τους επικριτές αλλά και τους θαυμαστές του αναφέροντας μερικά περιστατικά μεταξύ των οποίων και ένα που συνέβη στη Θεσσαλονίκη εκείνο τον καιρό. Γράφει ο Βαφόπουλος:
«…Ένα άλλο εντελώς όμοιο περιστατικό , που το διατηρώ ολοζώντανο στη μνήμη μου, νομίζω πως μπορεί να δώσει μια πιθανή εξήγηση στην απορία. Συνέβηκε στο ξενοδοχείο «Mediterranean» της Θεσσαλονίκης στις 19 Δεκεμβρίου 1927. Σ΄ένα μεγάλο καναπέ καθόταν ο Παλαμάς και συζητούσε μ΄ένα νεαρό θαυμαστή του, που δε θα’ χε κλείσει τότε ακόμα τα είκοσι τέσσερά του χρόνια. ΄Ορθια, δίπλα τους, στέκονταν άλλα δύο ή τρία πρόσωπα, ανάμεσα στα οποία βρισκόταν και ο μουσουργός Αιμίλιος Ριάδης.
Ο λόγος ήταν για το Σολωμό. Ο νεαρός θαυμαστής του Παλαμά {.....} είχε τολμήσει ν΄ αμφισβητήσει τη μεγαλοσύνη του Σολωμού, αναγνωρίζοντας μονάχα την έξοχη λυρική του φύση. Και κάτι περισσότερο. Είχε φτάσει να υποστηρίζει την άποψη ότι ένας προσεκτικός αναγνώστης του Πρόλογου στα ποιήματα του Σολωμού, πού ΄χε γράψει ο Παλαμάς στην έκδοση της Βιβλιοθήκης Μαρασλή, θα μπορούσε ν΄ ανακαλύψει κάτω από τις γραμμές του σοβαρές επιφυλάξεις του Παλαμά για τη μεγάλη αξία του σολωμικού έργου. Ο νεαρός μας, καθώς βλέπουμε, είχε την τόλμη όχι μονάχα να εκφράσει την προσωπική του γνώμη, αλλά και να υποκαταστήσει τον Παλαμά, μπροστά στον ίδιο τον Παλαμά, εκφράζοντας τις ενδιάθετες σκέψεις εκείνου για το έργο του Σολωμού!
Ο Παλαμάς ούτε σκοτείνιασε ούτε μπουρίνιασε. Απλούστατα, χαμογέλασε με μια ενδόμυχη ικανοποίηση, χτύπησε χαϊδευτικά στον ώμο τον τολμηρό και βέβηλο νεανία και γυρίζοντας το κεφάλι προς το Ριάδη, είπε :
«Ριάδη , οι νέοι ξέρουν να βλέπουν καλύτερα από εμάς !».
Ο αναγνώστης θα έχει αντιληφθεί ότι ο νεαρός θαυμαστής του Παλαμά, ο «βέβηλος νεανίας» της Θεσσαλονίκης, δεν ήταν άλλος από το συγγραφέα τούτου του κειμένου…»

(Στις φωτογραφίες ο Κωστής Παλαμάς και ο Γιώργος Βαφόπουλος σε φωτογραφίες της εποχής)

(16.12.2019)