Απόσπασμα από το αντίστοιχο Κεφάλαιο για τον Αθλητισμό στη Θεσσαλονίκη από το βιβλίο
«ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ … εν θερμώ»
Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα η Ελληνική Κοινότητα της Θεσσαλονίκης , μετά από εισήγηση φωτισμένων και πολυταξιδεμένων μελών της , συμπεριέλαβε στο πρόγραμμα των ελληνικών εκπαιδευτηρίων της πόλης και τη Γυμναστική κατά το Γερμανικό» λεγόμενο σύστημα που κυριαρχούσε την ίδια εποχή στην Ευρώπη .
Το 1876 αναφέρεται η άφιξη στην πόλη του εκπαιδευτικού Ιωάννη Φωκιανού ο οποίος , εκτελώντας εντολές του «Συλλόγου προς διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων» της Αθήνας , έφτασε στη Θεσσαλονίκη με σκοπό να οργανώσει συστηματικά τον τομέα της Γυμναστικής στα ελληνικά σχολεία όπως έπραξε και στην υπόλοιπη Ελλάδα την ίδια εποχή .
Και εκ των αποτελεσμάτων εξάγεται το συμπέρασμα πως ο χώρος οργανώθηκε κατά τον καλύτερο τρόπο για τα δεδομένα της εποχής και τις επικρατούσες τότε συνθήκες με την Οθωμανική αυτοκρατορία να επιδιώκει εναγωνίως τον εξωραϊσμό της .
Τα σχολεία της Θεσσαλονίκης –αναφέρεται- άρχισαν να διαμορφώνουν χώρους άθλησης και γυμναστήρια , να προμηθεύονται όργανα γυμναστικής και να οργανώνουν μικρές μαθητικές αθλητικές ομάδες και εκδηλώσεις .
Το πόσο εκτιμήθηκε από τους Θεσσαλονικείς η παρουσία και το έργο του Φωκιανού στην πόλη την περίοδο εκείνη αλλά και τις επόμενες δεκαετίες αποδεικνύεται από το γεγονός ότι μετά την Απελευθέρωση της πόλης , ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ηρακλής» τίμησε την προσφορά του στον Αθλητισμό γενικά οργανώνοντας στις 16 ΜαΪου 1926 επίσημο μνημόσυνο στο γήπεδό του παρουσία των αρχών της πόλης και όλων των αθλητικών συλλόγων και σωματείων της Θεσσαλονίκης .
Τις επόμενες δεκαετίες τον Φωκιανό διαδέχθηκαν στη Θεσσαλονίκη διάφοροι ενθουσιώδεις οπαδοί της γυμναστικής και της άθλησης οι οποίοι και τις εισήγαγαν στα Ελληνικά σχολεία Θηλέων της πόλης καθιερώνοντας στις αρχές του 20ου αιώνα το «σουηδικό» σύστημα εκγύμνασης
.΄Ενας μάλιστα απ΄αυτούς , με αξιοπρόσεκτη θεωρητική κατάρτιση στο αντικείμενο , ο επιθεωρητής των ελληνικών σχολείων της Μακεδονίας Αριστείδης Ιωαννίδης , εξέδωσε και εγχειρίδιο Οργανικής Γυμναστικής για τις ανάγκες που διαμορφώθηκαν με την προσέλευση πλήθους νέων στα γυμναστήρια της πόλης .
Αποτέλεσμα αυτών ήταν να πραγματοποιηθούν,στις 29 Απριλίου 1901 , σε Σχολικό Γυμναστήριο της Θεσσαλονίκης οι πρώτοι σχολικοί αγώνες παρουσία πλήθους Θεσσαλονικέων φιλάθλων .
Οι αγώνες αυτοί , με απόφαση της Ελληνικής Κοινότητας , θεσμοθετήθηκαν και επαναλαμβάνονταν κατ΄έτος στο ίδιο Σχολικό Γυμναστήριο και από το 1910 τελούνταν στο γήπεδο του Παπαφείου Ορφανοτροφείου .
Στον τομέα της ανάπτυξης του Αθλητισμού στη Θεσσαλονίκη στις αρχές του 20ου αιώνα μεγάλη ήταν η προσφορά του «Ομίλου Φιλομούσων Θεσσαλονίκης» που ιδρύθηκε από ΄Ελληνες της πόλης το 1902 για να υπηρετήσει διάφορους τομείς Πολιτισμού μεταξύ των οποίων ήταν η Γυμναστική και ο Αθλητισμός .
Ο ΄Ομιλος εγκατέστησε χειμερινό γυμναστήριο στην προκυμαία της Θεσσαλονίκης όπου και το κέντρο της κοινωνικής δραστηριότητας στην πόλη και οργάνωσε κολυμβητήριο και κωπηλατήριο με λέμβους απ΄όπου αναδείχθηκαν ικανότατοι αθλητές .
Παράλληλα συγκρότησε και ομάδα πεζοπόρων , εκδρομικό τμήμα και φιλαρμονική συμβάλλοντας ουσιαστικά στην καλλιέργεια , σωματική και ψυχική υγεία αλλά και στην αναγκαία κοινωνική συνοχή των μελών του τις παραμονές των μεγάλων εξελίξεων στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη με τη Μακεδονία να απειλείται με κατάληψη από εχθρούς και φίλους .
Ακόμα ο ΄Ομιλος ίδρυσε και λειτούργησε ποδοσφαιρικό τμήμα μετακαλώντας από τη Γερμανία ΄Ελληνες και ξένους ειδικούς για να διδάξουν το νέο αυτό άθλημα που άρχισε να επικρατεί τότε στην Ευρώπη .
Επίσης ο «΄Ομιλος Φιλομούσων» ασχολήθηκε και με την ποδηλασία οργανώνοντας πολλούς ποδηλατικούς αγώνες στη Θεσσαλονίκη όπου καλούνταν και ελάμβαναν μέρος και ποδηλάτες προερχόμενοι από τη Νότια (Ελεύθερη) Ελλάδα .
Για λόγους που δεν έχουν διευκρινιστεί , ο « Ομιλος Φιλομούσων Θεσσαλονίκης» σταδιακά παρήκμασε για να περιέλθει το 1909 σε πλήρη μαρασμό και παρακμή . Είχε όμως από το 1908 ιδρυθεί στη Θεσσαλονίκη ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ηρακλής» που συνέχισε με επιτυχία το έργο του .
Στα χρόνια που ακολούθησαν και ιδιαίτερα μετά την Απελευθέρωση , τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο , τη Μικρασιατική Καταστροφή , τον ερχομό και εγκατάσταση των προσφύγων στη Θεσσαλονίκη και στη μείζονα περιοχή της , ιδρύθηκαν πολλοί αθλητικοί σύλλογοι στην πόλη με ευρύτατους στόχους και φιλοδοξίες .
Το έργο και η προσφορά των περισσότερων από αυτούς υπήρξε πολύτιμο σε εθνικό επίπεδο για τα ταραγμένα χρόνια που ακολούθησαν και την ανασυγκρότηση του κράτους . Δικαιωματικά συνεπώς οι αθλητικοί σύλλογοι εκείνης της εποχής και των επόμενων δεκαετιών , οι οποίοι εκ των πραγμάτων δεν ήταν αποκλειστικά και μόνον «αθλητικοί» , έχουν θέση στην Ιστορία της Θεσσαλονίκης της νεότερης και σύγχρονης εποχής .
Ανάμεσά τους οι κύριοι εκπρόσωποί τους : «Ηρακλής» , «΄Αρης» , «ΧΑΝΘ» , «ΠΑΟΚ» , «Απόλλων» Καλαμαριάς» , «ΒΑΟ» , «Θερμαϊκός» , «Μακεδονικός», «ΜΕΝΤ» και «Αετός» Θεσσαλονίκης . Πέρα όμως απ΄ αυτούς έδρασαν στην πόλη και άλλοι σύλλογοι , όμιλοι και σωματεία με αξιόλογο έργο στον αθλητισμό αλλά και γενικότερα στον κοινωνικό – πολιτιστικό τομέα , όπως :
ο Γυμναστικός Σύλλογος «Μέγας Αλέξανδρος» που ιδρύθηκε το 1923 , ο Γυμναστικός και Εκπαιδευτικός Σύλλογος «Νέα Γενεά Καλαμαριάς» που ιδρύθηκε το 1922 και αποτελεί τον πρόδρομο του « Απόλλωνα» , ο «Ολυμπιακός Αστήρ»
Θεσσαλονίκης , οι «Ακρίτες» (Συκεών) , ο «ΠΑΟ Διοικητηρίου» (ΠΑΟΔ) , ο «ΠΟΞ» (Ξηροκρήνης) , ο «Αγροτικός Αστέρας» Ευόσμου , ο «΄Ομιλος Τροχιοδρομικών Θεσσαλονίκης» , ο «΄Ατλαντας» , ο Γυμναστικός Σύλλογος των Ισραηλιτών της Θεσσαλονίκης «Μακαμπή» κ.ά.
Αξιομνημόνευτη παρουσία ακόμα είχαν σύλλογοι και σωματεία που δραστηριοποιήθηκαν και σε άλλους τομείς προσφέροντας πολλές και ουσιαστικές υπηρεσίες συχνά μέσα από ευρύτατου φάσματος πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες .
Στον υγρό στίβο η Θεσσαλονίκη παρουσίαζε ανέκαθεν σημαντική κίνηση και τα μεγάλα αθλητικά σωματεία της πόλης είχαν από την αρχή της ίδρυσής τους τμήματα ναυτικών αθλημάτων ενώ διοργάνωναν συχνά κανονικούς και θεσμοθετημένους ναυτικούς αγώνες στο Θερμαϊκό κόλπο .
Η αγάπη μάλιστα των Θεσσαλονικέων για τη θάλασσα τους ώθησε να συγκροτήσουν καθαρά ναυτικά σωματεία : Το 1931 ιδρύθηκε ο «Ναυτικός ΄Ομιλος Θεσσαλονίκης» (ΝΟΘ) και το 1933 ιδρύεται ο «Ιστιοπλοϊκός ΄Ομιλος Θεσσαλονίκης» (ΙΟΘ) και ο «΄Ομιλος Φίλων Θαλάσσης» (ΟΦΘ) . Προηγούμενα και από το 1926 πραγματοποιούνταν στη Θεσσαλονίκη και αγώνες πόλο με πολλούς οπαδούς και φίλους του αθλήματος .
Τεράστια επίδραση στα αθλητικά πράγματα της Θεσσαλονίκης , της μείζονος περιοχής της αλλά και σε εθνικό επίπεδο είχαν δύο σημαντικά έργα που εκτελέστηκαν στην πόλη στην δεκαετία του ΄60 και αποτέλεσαν το καύχημα για τον ολόκληρη την φίλαθλο Ελλάδα .
Πρόκειται για το «Εθνικό Καυταντζόγλειο Στάδιο» η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε το 1960 και ανακαινίστηκε πλήρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και για το «Αλεξάνδρειο Αθλητικό Μέλαθρο» (Παλαί ντε Σπορ) που κατασκευάστηκε στο χώρο της ΔΕΘ το 1966 .
Το πρώτο υπήρξε για δεκαετίες το μεγαλύτερο στάδιο στη χώρα ενώ το δεύτερο αποτέλεσε το πρώτο μεγάλο κλειστό γήπεδο σε ολόκληρη την Ελλάδα ως το 1982 που ολοκληρώθηκε η κατασκευή του «Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας» στην Αθήνα .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου